Vandaag zal ik uitleggen waarom eiwitten zo belangrijk zijn voor je lichaam en vooral voor je vruchtbaarheid.

Laat ik eerst eens vertellen wat eiwitten zijn. Eiwitten zijn belangrijk voor het lichaam, ze leveren calorieën en aminozuren. Aminozuren zijn weer bouwstoffen voor de eiwitten in ons lichaam. Een tekort aan aminozuren kan het gevolg zijn van een onvoldoende inname van eiwitten óf een slecht opname van eiwitten door de darm. Een eiwittekort kan zich op verschillende manieren uiten: haarverlies, ruwe huid, verlies aan spierspanning en kracht, bloedarmoede, chronische infecties, vermoeidheid. Er zijn aminozuren die het lichaam zelf kan maken en aminozuren die uit voeding gehaald moeten worden, ook wel essentiële aminozuren genoemd. Er zijn dierlijke eiwitten zoals vlees, vis, eieren, maar ook plantaardige eiwitten zoals paddenstoelen, peulvruchten en noten.

Eiwitten kunnen als enige macronutriënt niet opgeslagen worden in het lichaam, anders dan koolhydraten en vetten. Eiwit helpt om een gezond gewicht te krijgen of behouden. Het zorgt voor behoud van spierweefsel en geeft een goed verzadigd gevoel. Eiwitten vormen de bouwstenen van de weefsels zoals spieren en bindweefsel. Ze geven vorm aan alle structuren in het lichaam, ze zijn bouwstenen voor de vorming van rode en witte bloedcellen én eiwitten zijn bouwstenen voor hormonen.

Hormonen zijn o.a. nodig voor de sexuele ontwikkeling, vruchtbaarheid en een succesvolle zwangerschap. Ik wil in dit blog graag twee hormonen bespreken die de vruchtbaarheid beïnvloeden: oestrogeen en testosteron.

Oestrogeen

Oestrogeen (ook wel oestrogenen genoemd) zijn van belang voor de ontwikkeling en het functioneren van de vrouw. Ze spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, het reguleren van de menstruele cyclus en bij eventuele zwangerschap. Ook in het mannelijk lichaam komen oestrogenen voor, zij het in lagere concentraties.

Oestrogenen worden bij vrouwen onder andere afgescheiden door de eierstokken. Verder kunnen ook vetcellen oestrogeen produceren. Dit is de reden waarom vrouwen met ondergewicht of overgewicht risico lopen op onvruchtbaarheid. Het juiste evenwicht van oestrogeen is belangrijk voor de vruchtbaarheid. Een teveel of een tekort van dit hormoon kan de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden.

Oestrogenen spelen een belangrijke rol bij de lichamelijke ontwikkelingen in de puberteit, zoals de groei van de baarmoeder en vagina en het groter worden van de borsten en de genitaliën. Oestrogenen zijn van belang voor het soepel houden van de vagina, en voor de productie van het cervix-slijm (dat weer van invloed is op de activiteit en levensduur van zaadcellen die de vagina binnen komen).

Oestrogeen verbindt zich in de kern van de cellen aan oestrogeenreceptoren. De belangrijkste functie is het reguleren van bepaalde genen die vruchtbaarheid behouden en helpen bij de ontwikkeling van het vrouwelijke reproductieve systeem. Bij mannen gaat oestrogeen o.a. botontkalking tegen.

Testosteron

Testosteron wordt geproduceerd door de geslachtsklieren (de Leydig cellen in testes bij mannen en de eierstokken bij vrouwen). Het stimuleert de ontwikkeling van mannelijke kenmerken.

Testosteron is uiteraard in veel grotere mate aanwezig bij mannen dan bij vrouwen. Het is essentieel voor de productie van gezond sperma bij volwassen mannen. Het zorgt er voor dat het lichaam nieuwe bloedcellen aanmaakt, helpt spieren en botten sterk te blijven tijdens en na de puberteit, en verbetert het libido bij zowel mannen als bij vrouwen. Het regelt ook de afgifte van het luteïniserend hormoon en follikelstimulerend hormoon bij vrouwen.

Oorzaken van hormonale disbalans

Sommige mensen hebben meer aanleg om last te krijgen van hormonale onevenwichtigheden, maar voeding, beweging en leefwijze speelt ook een belangrijke rol bij de juiste balans van jouw hormonen. Door een gezond eetpatroon, juiste beweging, reductie van stress  en een gezonde leefstijl kan je problemen met hormonale onevenwichtigheden voor blijven.

Door het gebruik van hormonale anticonceptie kunnen vrouwen last krijgen van ongewenste hormonale onevenwichtigheden. Dit komt omdat ze hun lichaam dwingen een extern voorgeschreven hormooncyclus te volgen in plaats van het lichaam de natuurlijke cyclus te laten volgen.

Wat gebeurt er als testosteron niveaus te hoog zijn bij vrouwen?

  • onregelmatige of afwezige menstruatie
  • meer lichaamshaar dan de gemiddelde vrouw
  • frontale kaalheid
  • Acne
  • vergrote clitoris
  • toename van spiermassa
  • verdieping van de stem
  • onvruchtbaarheid
  • polycysteus ovarium syndroom (PCOS)

PCOS is een aandoening die wordt gezien bij vrouwen op vruchtbare leeftijd die moeite hebben om zwanger te raken. Vrouwen met PCOS hebben symptomen die lijken op de problemen die worden veroorzaakt door een hoge testosteronspiegel. Deze problemen zijn: zwaarlijvigheid, een appelvormig lichaamstype, overmatig haargroei of dunner wordend haar, acne, onregelmatige menstruatie

Wat gebeurt er als oestrogeen niveaus te laag zijn bij vrouwen?

  • Onregelmatige menstruatie
  • Botverlies
  • Opvliegers
  • Slapeloosheid
  • Stemmingswisselingen en depressie
  • Verminderde vruchtbaarheid
  • Vaginale droogheid en seksuele disfunctie
  • Verhoogd cholesterolgehalte

Wat gebeurt er als de oestrogeen niveaus te hoog zijn bij vrouwen?

  • pijnlijke borsten
  • vetopslag op de benen
  • endometriose
  • PMS
  • cysten in borsten (mastopathie, mastodynie)
  • hevige menstruaties en bloedverlies na menopauze
  • hormonale migraine
  • cysten in eierstokken
  • lipoedeem
  • vleesbomen (myomen)
  • poliepen
  • vetverdeling meer op benen en billen
  • afwijkende uitstrijkjes

Wat gebeurt er als testosteron niveaus te laag zijn bij mannen?

  • Obesitas en zwarlijvigheid (vnl rond je middel, appelvormig.
  • Metabool syndroom en een laag testosterongehalte
  • Insulineresistentie
  • hoge bloedsuikerspiegel
  • Diabetes
  • verminderde seksuele functie en verlangen
  • Onvruchtbaarheid
  • Erectiestoornissen
  • Haaruitval
  • verminderde spiermassa

Hormonale schommelingen komen van nature voor bij mensen, zeker in de pubertijd en wanneer we een dagje ouder worden. Maar je kunt je hormoonbalans beïnvloeden door de manier waarop je eet, beweegt en leeft.

Wat kun je nu praktisch met deze informatie?

  • Eet minder of geen snelle koolhydraten (zoals witbrood, witte pasta, suiker, stroop, witte rijst, enz.), maar groenten. Vervang minimaal 1 broodmaaltijd door groenten, zoals een lekkere, goed gevulde salade (daar mogen best stukjes zalm, kipfilet, kaas, croutons, quinoa, wat rozijntjes en/of dressing overheen), soep (en dan geen oplos soep) of een omelet met groenten.
  • Eet voedingsmiddelen met een lage glycemische index en beperk de inname van voedingsmiddelen met een hogere glycemische index. Hoewel voedingsmiddelen die hoog staan op de glycemische index niet per se ongezond zijn, kunnen ze leiden tot hormonale schommelingen bij mensen die gevoelig zijn voor koolhydraten.
  • Verminder de consumptie van producten met verzadigd vet, zoals rood vlees en fast food
  • Zorg ervoor dat bij elke maaltijd een bron van hoogwaardige eiwitten zit. Bij een gezond voedingspatroon is de inname van eiwitten tussen de 0,8-1,2 gram per kilo lichaamsgewicht per dag. Belangrijk is om 40% uit dierlijk eiwit te laten bestaan en de rest uit plantaardig eiwit
  • Probeer tussendoortjes te laten staan, mocht je (nog) niet zonder kunnen, neem dan een paar ongebrande noten of wat wortel, komkommer, tomaatjes, bleekselderij, paprika, enz.
  • Zorg bewust voor ‘zen’ momenten. Mediteer (elke dag) 10 minuten, doe yoga, schrijf/teken in een bullet journal, teken een mandala of ga aan de slag met je hobby en leg je telefoon weg. Doe dingen waar je blij van wordt.
  • Slaap genoeg uren per nacht
  • Train je kracht. Door het krachtig trainen van je benen, buik en borstspieren kan je je hormonen positief beïnvloeden. Doe setjes van 6-12 herhalingen, waarbij je de laatste herhaling echt niet meer kan maken
  • Vermijd hormoonverstorende stoffen uit de omgeving, zoals plastic (PET-flessen), vlamvertragers, bestrijdingsmiddelen, kunststoffen en sommige medicatie

Mochten het je niet alleen lukken roep dan hulp in van een erkende diëtist of therapeut, blijf logisch nadenken en breng jezelf niet in gevaar. Niks vervangt het advies van een arts, maar het kan wel (aanvullend) helpen.

Joyce Bogtman, Orthomoleculair therapeut

Ondersteuning bij verbetering en optimalisatie van voeding en leefstijl

joyce@back-2-basics.nl

Wie is Joyce?

Ik ben Joyce en ik ben op een missie. Die missie houdt in: meer energie en levenslust, minder gezondheidsklachten en zorgen. Door middel van educatie op het gebied van voeding, wil ik iedereen bewust maken van de invloed die voeding op ons lichaam heeft. Niet alleen de invloed die het heeft op ons lichaam nu, maar ook later. Hoe ouderdomskwalen ontstaan door het gebruik van bepaalde voedingsmiddelen. Maar het liefst pak ik het aan bij de basis. Door mannen en vrouwen vóór de conceptie al te informeren over het belang van de juiste voeding, wordt de kans op een succesvolle zwangerschap vele malen groter. Daarnaast wil ik graag de volgende generaties een zo optimaal mogelijke start bezorgen. Dat doe ik door voorlichting te geven op het gebied van voeding en leefstijl aan koppels die zwanger willen worden of zijn. Zo kunnen we ook de volgende generaties gezonder krijgen!

Sharing is caring!